Op de grens van Merksplas en Beerse in de provincie Antwerpen is maandag de bouw gestart van de allereerste biomethaancentrale in België.

Gft-afval uit de hele Kempen wordt biogas, deels voor 'groen gas' en deels om via warmtekrachtkoppeling om te zetten naar warmte en elektriciteit.

De intercommunale IOK Afvalbeheer gaf maandag symbolisch het startschot, in aanwezigheid van Vlaams minister van Energie Bart Tommelein (Open Vld).

Het gft-afval van 517.000 Kempenaars - per jaar zo'n 35.000 ton - wordt momenteel gecomposteerd, maar er zal nu een vergistingsinstallatie worden tussengebouwd om het te vergisten.

"Zo gaan we er biogas van maken, dat we verder opschonen door CO2 eruit te halen. Zo stijgt het methaangehalte, waardoor het dezelfde kwaliteit heeft als aardgas. Het voldoet dan aan de kwaliteit van Eandis, waardoor we het kunnen injecteren in het net", zegt projectleider Jonathan De Witte.

Een groot deel van het biogas zal evenwel worden gebruikt om via warmtekrachtkoppeling warmte en elektriciteit te maken, deels voor lokaal gebruik.

Glastuinbouw

Concreet - met ook een bijkomende verwerking van nog 25.000 ton gecomposteerd groenafval - wordt gerekend op een uiteindelijke productie van 3,5 miljoen kubieke meter biogas, waarvan 75 procent wordt omgezet in warmte en elektriciteit. Het overige kwart wordt omgezet naar de 'aardgaskwaliteit', wat aanvankelijk voor 500.000 kubieke meter aardgas zorgt, goed voor het verbruik van 250 gezinnen. Er wordt ook 554 ton CO2 gecapteerd, nuttig voor de glastuinbouw.

Het project kost zo'n 15,5 miljoen euro, waarvan bijna een derde wordt gesubsidieerd via onder meer Ovam, Vlaanderen en het EFRO-fonds. Eandis zal een gasnet aanleggen en plaatst een injectiestation om de site te koppelen aan het aardgasnet.

Er is ook een link naar de site 'Kolonie' in Merksplas, met een gevangenis, een centrum voor illegalen en een voormalige landlopersboerderij. Deze zullen met groen gas van de installatie worden verwarmd, klinkt het.

"Dit is de eerste biomethaancentrale in België. Groen gas uit gft is een duurzame en hernieuwbare energiebron. Het is de bedoeling om op lange termijn het aandeel aan biomethaan te laten stijgen tot 100 procent of het equivalent van het jaarlijks aardgasverbruik van 1.000 gezinnen", vult directeur van IOK Afvalbeheer Paul Macken nog aan.

Bij IOK pleit zijn collega De Witte nog voor groengascertificaten, om biogas rendabel te maken. "Aardgas is momenteel te goedkoop, waardoor de opbrengst van groen gas laag is. Het zou interessant zijn mocht er een groengascertificaat komen, waardoor het aan waarde wint voor afnemers die het waardevol vinden", klinkt het nog.

Duurzame energie

Vlaams Energieminister Bart Tommelein hoopt dat het voorbeeld in de Kempen ook elders snel navolging vindt. "Tot op vandaag is het zo dat productie van boven naar onder kwam met grote centrales. Hier wordt het regionaal geproduceerd en verbruikt. De kring is dus kleiner. Mensen zelf zullen het energiemodel van morgen in handen hebben", klinkt het.

Andere initiatieven met biomethaan zijn er volgens de minister voorlopig niet, maar hij maakt zich sterk dat er nog zullen volgen. Hij ziet de gastechniek passen als een van de elementen in de transitie naar duurzame energie.

Een vaste prijs moet er volgens de liberaal niet zijn. "De markt moet spelen. Als het in optimale omstandigheden kan gebeuren, zal het rendabel zijn. Is er concurrentie van oude technieken en installaties, dan wordt het moeilijker", stelt hij nog. (belga/iok/ foto's KM)